شاخص دلار آمریکا ترازویی برای اندازه‌گیری ارزش دلار آمریکا در برابر سبدی از ارزهای فیات دیگر است. فدرال رزرو آمریکا پس از انحلال توافق برتون وودز در سال ۱۹۷۳ تصمیم گرفت تا این شاخص را راه اندازی کند و در حال حاضر تحت نظارت ICE فعالیت می‌کند.
شش ارز اصلی سبد شاخص دلار آمریکا، یورو، فرانک سوئیس، ین ژاپن، دلار کانادا، پوند بریتانیا و کرون سوئد است. DXY می‌تواند به سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان دید مناسبی درباره قدرت نسبی دلار و تأثیر آن بر قیمت کالاها و خدمات و همچنین تقاضا برای واردات و صادرات ارائه دهد. همچنین می‌تواند دلایل وضعیت اقتصادی را روشن کند.
تاریخچه شاخص دلار آمریکا
دلار آمریکا در توافق برتون وودز ذخیره ارزش برای بسیاری از کشورها تعیین شده بود و کشورهای عضو این توافق‌نامه تسویه‌حساب‌های خود را به‌وسیله دلار آمریکا انجام می‌دادند. کشور آمریکا هم با بیشترین ذخیره طلا، پشتوانه دلار را طلا اعلام کرده بود و هر اونس طلا برابر با ۳۵ دلار آمریکا بود.
در دهه ۱۹۷۰ وابستگی بیش از حد ارزش دلار به طلا باعث نگرانی رئیس‌جمهور نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، شد و تصمیم گرفت تا استاندارد برابری ارزش دلار در برابر طلا را لغو کند. این تصمیم موجب پایان قرارداد برتون وودز شد و کشورهای خارجی تصمیم گرفتند تا به صورت شناور ارزهای خود را ارزش‌گذاری کنند که بازار فارکس کنونی را به وجود آورد. شاخص دلار آمریکا نیز در سال ۱۹۷۳ بر پایه ۱۰۰ آغاز شد و تمامی مقادیر بعدی بر اساس همین پایه تنظیم شدند.
تغییرات سبد ارزی شاخص دلار آمریکا
شاخص دلار آمریکا یک بار در سال ۱۹۹۹ سبد خود را تغییر داد و یورو را جانشین چندین ارز اروپایی مانند مارک آلمان کرد. از آن زمان یورو بیشترین وزن‌دهی را به شاخص دلار آمریکا داشته است. به‌احتمال زیاد در آینده بار دیگر سبد ارزی شاخص دلار تغییر کند و یوان چین و پزو مکزیک به عنوان شرکای تجاری بزرگ آمریکا به این سبد اضافه شوند.
نوسانات شاخص دلار آمریکا
شاخص دلار آمریکا در طول تاریخ نوسانات بسیار شدیدی را تجربه کرده است. بالاترین عددی که شاخص دلار در طول تاریخ به خود دیده است؛ ۱۶۵ در سال ۱۹۸۴ و کم‌ترین عدد هم در طول تاریخ، ۷۰ در سال ۲۰۰۷ بود. از سال ۲۰۰۷ به بعد، شاخص بین ۹۰ تا ۱۱۰ در حال نوسان است.
شاخص دلار آمریکا چگونه تفسیر می‌شود؟
اگر شاخص دلار آمریکا به ۱۲۰ برسد؛ به این معنا است که ارزش دلار آمریکا در برابر ارزهای سبد ۲۰ درصد رشد داشته و قوی‌تر شده است. در مقابل، اگر شاخص به عدد ۸۰ برسد؛ به این معنا است که قدرت دلار آمریکا ۲۰ درصد در برابر سبد ارزی کاهش پیدا کرده است.
بیشتر بدانید: تاریخچه بازار فارکس
رابطه DXY و طلا
رابطه DXY و طلا یک رابطه معکوس است. هر زمان که شاخص درحال‌رشد باشد؛ بازار طلا سقوط می‌کند؛ چرا که بیشتر معامله‌گران علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری روی دلار آمریکا می‌شوند. در مقابل، هنگامی که شاخص در مسیر نزولی قرار می‌گیرد؛ جریان نقدینگی به سمت بازار طلا می‌رود؛ چرا که طلا دارایی امن شناخته می‌شود و در دوره‌های تورمی و عدم قطعیت اقتصادی مردم برای خرید طلا صف می‌کشند.
از طرف دیگر، قیمت طلا بر اساس دلار آمریکا تعیین می‌شود؛ هر گونه تغییر در ارزش دلار می‌تواند تأثیر مستقیمی بر روی قیمت طلا داشته باشد. ازاین‌رو است که در دوره‌هایی مانند سال‌های بین ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ شاخص دلار و طلا همبستگی پیدا کردند و رشد هماهنگی داشتند. عواملی مانند تنش‌های ژئوپلیتیکی و سیاست‌های پولی باعث شد تا دلار و طلا همراه با یکدیگر قوی‌تر شوند و تقاضا برای هر دو دارایی بیشتر شود.
رابطه شاخص دلار با قیمت نفت
رابطه بین شاخص دلار با قیمت نفت معمولاً معکوس است؛ چرا که نفت با دلار قیمت گذاری می‌شود و هر چه قدر ارزش دلار بالاتر رود، کشورها هزینه کم تری بابت بشکه‌های نفتی پرداخت می‌کنند و در مقابل با تضعیف دلار قیمت نفت بالاتر می‌رود.
البته قیمت نفت به صورت کلی وابسته به شاخص دلار نیست و عوامل سیاسی و اقتصادی زیادی درگیر در تعیین قیمت نفت هستند؛ اما در این بخش تنها به اثرگذاری شاخص دلار بر قیمت نفت پرداختیم و نحوه قیمت گذاری نفت و چگونگی معامله نمادهای نفتی در فارکس بحث مفصل دیگری است.
رابطه شاخص دلار و قیمت ارزهای دیجیتال
رابطه شاخص دلار و قیمت ارزهای دیجیتال نیز معکوس است. در واقع با قدرت گیری دلار، سرمایه‌گذاران تمایل دارند تا به سمت سهام و اوراق قرضه بازار آمریکا روند و نقدینگی خود را به دلار تبدیل کنند؛ اما وقتی دلار تضعیف می‌شود؛ برای حفظ ارزش سرمایه و سودآوری بیشتر، جریان نقدینگی به سمت بازار ارز دیجیتال سرازیر می‌شود.
از آن جا که در بازار ارز دیجیتال معاملات با تتر انجام می‌شود؛ دامیننس تتر به عنوان شاخص دلار عمل می‌کند. دامیننس تتر هم مانند شاخص دلار رابطه‌ای معکوس با بازار دارد. هنگامی که دامیننس با سطوح مقاومتی برخورد می‌کند و بازمی‌گردد؛ بازار ارزهای دیجیتال سبز رنگ می‌شود و هر گاه با برخورد به سطوح حمایتی بازمی‌گردد، بازار ارز دیجیتال قرمزپوش خواهد شد.
